Art. 1. 1. Ustawa określa:
1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu;
2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu;
3) wymagania w stosunku do osób kierujących pojazdami i innych uczestników tego ruchu;
4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego.
2. Przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza miejscami wymienionymi w ust. 1 pkt 1, w zakresie:
1) koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób;\
2) wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.
3. Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 75aa-75ac, art. 97 ust. 3, art. 98 ust. 5, art. 110 ust. 1 pkt 10, art. 111 ust. 1, art. 112 ust. 1, art. 113 ust. 1, art. 114 ust. 3, art. 122 ust. 8 i 9, art. 124a ust. 3 i 10, art. 124b ust. 1-3 i 5, art. 140 ust. 4, art. 140g ust. 2, art. 140i oraz art. 140k, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.
Zakres przedmiotowy Prawa o ruchu drogowym
Art. 1 Prawa o ruchu drogowym zakreśla tzw. przedmiotowy zakres, czyli sytuacje regulowane w treści ustawy.
Zobacz: Prawo o ruchu drogowym - wstęp
Drogi publiczne, strefy zamieszkania oraz strefy ruchu
Przedmiotowy zakres ma istotne znaczenie dla uczestników ruchu, gdyż wskazuje w jakich sytuacjach mają oni stosować się do zapisów ustawy.
Zgodnie z punktem 1 chodzi o zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu. Drogi publiczne są określane na podstawie ustawy z 21 marca 1981 r. o drogach publicznych. Zgodnie z jej art. 2 do tej kategorii zalicza się drogi krajowe, drogi wojewódzkie, drogi powiatowe oraz gminne.
Określenie statusu drogi ma istotne znaczenie z uwagi na fakt, iż Prawo o ruchu drogowym nie będzie miało zastosowania do dróg wewnętrznych za wyjątkiem kwestii koniecznych dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób i wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych (art. 1 ust. 2).
Przepisy ustawy o ruchu drogowym, w zakresie bezpieczeństwa stosuje się nie tylko na drogach, ale wszędzie tam, gdzie odbywa się ruch. Musi być to jednak miejsce publicznie dostępne (por. wyr. SN z 11 października 2000, sygn. IV KKN 250/00).
Oprócz dróg publicznych Prawo o ruchu drogowym będzie miało zastosowanie także przy strefach zamieszkania, czyli obszarach obejmujących drogi publiczne i inne drogi, na których obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego (m.in. maksymalna prędkość to 20 km/h oraz bezwzględne pierwszeństwo pieszych na całym obszarze). Trzecim obszarem regulowanym przepisami ustawy jest strefa ruchu, czyli obszar obejmujący co najmniej jedną drogę wewnętrzną, na który wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi.
Drogi wewnętrzne
Zgodnie z art. 1 ust. 2 przepisy ustawy poza miejscami określonymi w art. 1 ust. 1 pkt. 1 (drogi publiczne, strefy zamieszkania oraz strefy ruchu) mają ograniczone zastosowanie (tylko co do zasad bezpieczeństwa oraz znaków i sygnałów drogowych). Chodzi przede wszystkim drogi wewnętrzne, które nie stanowią stref zamieszkania oraz stref ruchu, jak również inne miejsca, w których odbywa się ruch (muszą być to jednak miejsca dostępne publicznie). Ograniczenie zastosowania ustawy w takich miejscach oznacza to, że obowiązki uczestników ruchu są limitowe (np. brak jest obowiązku posiadania dokumentów).
Zobacz: Art. 4 - zasada ograniczonego zaufania
Zasady i warunki dopuszczania pojazdów do ruchu
Przepisy ustawy regulują także zasady i warunki dopuszczania pojazdów do ruchu drogowego. Kwestie szczegółowo są regulowane w Dziale III ustawy (art. 66 i następne). Zgodnie z art. 71 dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu drogowego jest dowód rejestracyjny lub pozwolenie czasowe.